Bhí Éire ar cheann de na chéad tíortha san Eoraip a thug ceart vótála do mhná agus an ceart chun suí ar údaráis áitiúla agus sa pharlaimint araon.
Ghlac mná Luimnigh páirt ghníomhach sa troid ar son chearta polaitiúla na mban.
Íomha: Kathleen Clarke, Countess Markievicz, Kate O' Callaghan and Margaret Pearse, máthair Phádraig Mhic Phiarais (Leabharlann Náisiúnta na hÉireann)
Bliain | Cearta Deonaithe do Mhná |
1896 | Chun suí ar bhoird caomhnóirí. |
1899 | Vótáil i dtoghcháin áitiúla agus suí ar chomhairlí ceantair uirbeacha agus tuaithe. |
1911 | Suí ar chomhairlí contae agus cathrach. |
1918 | Vótáil agus suí sa Pharlaimint/Oireachtas ag 30 bliain d’aois nó níos sine (bhí fir in ann vótáil ag 21 agus níos sine) |
1922 | Vótáil ag 21 bliain d’aois agus níos sine (comhionannas iomlán le fir) |
Insíonn an staraí Sharon Slater dúinn go bhfuil Mabel Dodds, Helen Laird, Margaret Hinchey agus na deirfiúracha Eileen agus Louisa Hawkes i measc na mban a rugadh nó a chónaigh i Luimneach agus a bhí ina gceannródaithe sa réimse seo. Bhí mná Luimnigh ar nós Mary Perolz, Madge Daly, Mary Spring-Rice, Molly Clancy agus Margaret Hartney gníomhach freisin i Réabhlóid na hÉireann (1916-23).
Dá réir sin, tá mná Luimnigh an-ghníomhach sa saol poiblí ar feadh breis agus céad bliain.


Bliain | Ainm | An Chéad Bhean i Seilbh Oifige |
1920 | Emily Crowe | Chun suí ar Chomhairle Cathrach Luimnigh |
1921 | Máire O’Donovan | Chun fónamh mar Mhéara Gníomhach ar Chathair Luimnigh (rugadh i gContae Chorcaí í) |
1921 | Kathleen Clarke | Chun suí sa Dáil |
1921 | Kate O’Callaghan | Chun ionadaíocht a dhéanamh do dháilcheantar Luimnigh sa Dáil (rugadh i gContae Chorcaí í) |
1939 | Kathleen Clarke | Chun fónamh mar Mhéara in Éirinn (ba í an chéad Ardmhéara ar Bhaile Átha Cliath í) |
1962 | Frances Condell | Chun fónamh mar Mhéara ar Chathair Luimnigh |
1964 | Nora Wrenn | Chun suí ar Chomhairle Chontae Luimnigh |
1964 | Kit Ahern | Chun suí i Seanad Éireann |
1998 | Mary Jackman | Chun fónamh mar Chathaoirleach ar Chomhairle Contae Luimnigh |
2014 | Jan O’Sullivan | Chun a bheith ina Aire Rialtais |


Ó na 1960í, tá méadú leanúnach ag teacht ar líon na mban in údaráis áitiúla Luimnigh. Ar Chomhairle Cathrach Luimnigh, mhéadaigh líon na mban a toghadh ó cheann amháin i 1960, go dtí beirt i 1979 agus triúr i 1999. Ar Chomhairle Contae Luimnigh, mhéadaigh líon na mbanchomhaltaí ó cheann amháin i 1964 go dtí beirt i 1967, triúr i 1989, ceathrar i 1999 agus seisear i 2004. Ó bunaíodh Comhairle Cathrach agus Contae Luimnigh, tá méadú tagtha ar líon na mban a toghadh ó sheisear i 2014 go dtí naonúr i 2020.
San iomlán, toghadh beirt Theachtaí Dála do thoghcheantair Luimnigh: Kate O’Callaghan (1921-23) agus Jan O’Sullivan (1998-2020).
Faoi láthair, tá beirt bhan ó Luimneach san Oireachtas: Neasa Hourigan, TD do Bhaile Átha Cliath Láir agus Maria Byrne, ball den Seanad.
Stair Bhan Luimnigh sa Pholaitíocht leis an Dr Matthew Potter, Coimeádaí, Músaem Luimnigh.